Фатографка 30 сутак правяла за кратамі, частку з якіх у Баранавічах. «Стаўленне да затрыманых тут лепшае, чым на Акрэсціна»

31.10.2020 2:07

Фатографка 30 сутак правяла за кратамі, частку з якіх у Баранавічах. «Стаўленне да затрыманых тут лепшае, чым на Акрэсціна»

Алене 23 гады. Сама яна з Барысава, толькі сёлета перабралася жыць у Мінск. Здымала моладзевыя дэбаты «ДысКУТ» і падпрацоўвала ў краме. Так было да жніўня 2020-га, пiша «Наша Нiна».

«Калі гэтыя падзеі пачаліся, у мяне сэрца не на месцы было. Я разумела, што зараз гісторыя робіцца, трэба распавядаць пра тое, што адбываецца. Тым больш журналістаў не хапае, столькі падзей кожны дзень неабходна асвятляць. Я напісала ў «Белсат» — ім якраз былі патрэбныя людзі.

Мой фотаапарат зламаны, толькі аб’ектыў ёсць, і я за свае грошы брала тэхніку ў арэнду», — расказвае Алена.

Суд быў праз тры дні, 29 верасня. У пратаколе Алены стаялі два артыкулы — 23.34 (Удзел у несанкцыянаваным масавым мерапрыемстве) і 23.4 (Непадпарадкаванне). Яна напісала, што не згодная з абвінавачаннем. Пакуль судзілі іншых, журналістка прысутнічала на пасяджэннях — чамусьці яе не адвялі ў асобны пакой.

«Дзяўчына, якая дзяжурыла па паверсе, нават запытвалася ў міліцыі з Кастрычніцкага РУУС: гэта ваша супрацоўніца?

Іншым людзям суддзя адразу казаў, колькі вынеслі сутак, а ў маім выпадку на паўгадзіны выдаліўся, каб параіцца. Вярнуўся, зачытаў. Па 23.34 далі 50 базавых. Я выдыхнула. А пасля па 23.4 — 15 сутак», — апісвае Алена працэс.

«У нас сумна было на ІЧУ, і дзяўчыне, якая са мной у камеры сядзела, на дзень народзінаў прысудзілі 9 сутак. Я думала: блін, што тут рабіць можна столькі дзён? І калі мне далі 15, я тры гадзіны не магла прыйсці ў сябе», — прызнаецца яна.

Праз дзень яе перавялі ў СІЗА ў Баранавічы. Алена заўважае, што стаўленне да затрыманых там лепшае, чым на Акрэсціна.

«За намі глядзела міліцыя і супрацоўнікі Дэпартамента выканання пакаранняў (ДВП). Апошнія і адносіліся паважліва, і маглі паразмаўляць з намі — пра палітыку, пра жыццё. Яны кожны дзень нас вадзілі на шпацыр. Адзін з супрацоўнік казаў: мы не пойдзем спакойна дадому, пакуль не выведзем вас. Маўляў, яны павінны гэта зрабіць. Душ па правілах раз на тыдзень, але мы прасілі часцей. За тыдзень тры разы былі ў «лазні» (там так гэта называюць).

Думаю, яны самі ў шоку былі, бо прывыклі да крымінальнікаў. А тут мы такія юныя, прыгожыя прыехалі».

У камеры, разлічанай на 19 чалавек, сядзела 17. Усе па 23.34. Самай старэйшай было 56, маладзейшай — 18.

«Мы як сёстры сталі. Калі нейкую перадачу прыносілі, жартавалі, што гэта ад агульных бацькоў. Пастаянна размаўлялі, першыя некалькі дзён у нас гоман стаяў. Я спрабавала чытаць кніжку і не змагла і 10 старонак адолець: цікава было паслухаць гісторыі іншых. Мы пасля стамляліся адна ад адной і рабілі гадзіну цішыні. Спрачаліся, што хто парушыць, з’ядае палку калбасы — у нас яе шмат было, і мы перажывалі, што сапсуецца».

За некалькі дзён да заканчэння тэрміну Алену выклікала кіраўніцтва баранавіцкага ізалятара. Спыталі, як хутка яна зможа аплаціць штраф і колькі ёй яшчэ засталося сядзець. А пасля сказалі збіраць рэчы.

«Мяне забралі на Мінск. Нічога не казалі. Я была ўпэўнена, што мяне выпусцяць у Баранавічах. Ужо план быў, як мяне будуць сустракаць. Сябры мікрааўтобус арандавалі, каб усім разам ехаць.

На фатографку склалі другі пратакол за ўдзел у маршы 6 верасня. Доказам было фота ў інстаграме. За яго дзяўчыне далі яшчэ 15 сутак. Пяць дзён Алена правяла ў карцары.

«Я была ў шоку: за што? Спрабавала дабіцца адказу на пытанне, чаму я тут, у камеры ж былі вольныя месцы. Мне казалі толькі: мы маем права пераводзіць цябе, куды захочам», — дзеліцца фатографка.

«Мне вельмі стрэсова было, што я адна. Я прасіла: давайце на падлозе буду спаць, але ў камеры з іншымі. У карцары ўночы халодна было — я апранала ўсё сваё адзенне, але ўсё адно замярзала. Прасіла плед — нічога не далі.

Была яшчэ адна супрацоўніца, якая па-чалавечы ставілася да мяне і падбадзёрвала.

Я думала, што ў карцары буду да апошняга дня тэрміну, змірылася з гэтым. Думала, перадачу не пусцяць, але прынеслі. І гэты было як подых свежага паветра, як падарунак на Новы год. Мае аднагрупнікі на белым ручніку чырвонымі ніткамі вышылі свае прозвішчы. І мне так прыемна стала, бо мы пасля ўніверсітэта з імі не кантактавалі, а яны пра мяне памяталі. Дзяўчыны з баранавіцкай камеры мне свае рэчы перадалі».

У карцары засталіся выдрапаныя надпісы ад папярэдніх сядзельцаў — «Малады фронт», «Народная грамада», прозвішчы і даты гэтага года, маленькі крыж пад акном.

Чаму яе змясцілі ў карцар, журналістка так і не даведалася.

У нас была дзяўчына-анархістка, якая крычала на ўвесь паверх, песні пела. Я ж нічога не рабіла».

Пасля Алену перавялі ў камеру на два месцы, дзе яна амаль заўсёды была адна. Яна кажа, што вельмі хацела дадому, каб адпачыць ад мацюкоў, якімі ўвесь час размаўляць супрацоўнікі Акрэсціна.

«Белсат» пытаў, дзе я хачу працаваць — у Польшчы ці ў Беларусі. Калі б год назад спыталі, я б сказала ў Польшчы. А цяпер — не, я застаюся тут, таму што гэта мая краіна. Я так палюбіла гэтых людзей! На маршы 16 жніўня на Валадарцы быў адкрыты мікрафон, і там адзін хлопчык сказаў, што ён толькі зараз адчуў, як гэта — быць патрыётам сваёй краіны. І мне так запомніліся яго словы. Гэта тое, што я адчуваю».

Источник